« Haberler «

Üç boyutlu görme ve 3-d tv lerin göz sağlığına etkisi

13 Kasım 2021 Cumartesi

ÜÇ BOYUTLU GÖRME VE 3-D TV LERİN GÖZ SIHHATİNE TESİRİ

Üç boyutlu görme nedir ?

Üç boyutlu görme insan görmesinin en kıymetli özelliğidir. Hayvanlar aleminde bir çok canlıda üç boyutlu görme yoktur. Her iki gözden beyne gönderilen manzaralar beynimizce tek manzara haline çevrilerek derinlik hissi ortaya çıkar. Buna “Stereopsis” yada “Üç boyutlu görme” ismi verilir. Bu sayede derinlik ve cisimler ortası ara algılaması yapılabilir. Bir gözümüzü kapatarak uzakta iki işaret parmağımızı bir birine değdirmekte zorlanırız. İki gözümüz açıkken bunu çarçabuk yapabiliriz. Bu örnek bize üç boyutlu görmenin fakını açıklar.

Üç boyutlu görmenin oluşabilmesi için tıpkı manzaraların farklı açılardan her iki gözümüzün birebir noktalarına (görme merkezi) düşmesi gerekir. Bu noktalarda alınan imgeler beynimize gönderildiğinde beynimiz faklı açılardan alınmış bu iki imgeyi birleştirerek tek bir manzara haline getirir. Manzaralar ortasında bir ölçü farklılık olduğunda gözümüz füzyon ( örtüşme) sistemiyle imgeleri eşit hale getirebilir. Kalan bir ölçü faklılıkta beynimiz tarafından giderilerek üç boyutlu imaj oluşur.

Her iki göz birbirine paralel (ortoforik) değilse, bir beğenilen her hangi bir nedenle az görme varsa o vakit beynimize iki eşit manzara gidemeyeceği için üç boyutlu görme oluşmaz. Bu durumda çift görme gelişebilir. Çocuklukta meydana gelmiş bir soruna bağlı ise kayan yada az gören gözün imajı beyin tarafından yok farz edilir. Bu duruma da süpresyon (baskılama) ismi verilir.
Göz kayması olanlar, bir gözünde yüksek seviyede kırma kusuru olanlar, her hangi bir göz hastalığına bağlı bir gözün görme yeteneğini kaybetmiş olanlar tam olarak üç boyutlu göremezler.

3- D Televizyonlar nasıl çalışıyor?

Üç boyutlu tv lerde her iki göze farklı açılardan birebir manzaralar ulaştırılıyor. Bunun için çeşitli gözlükler kullanılıyor. Çift renkli camlı gözlükler (kırmızı- yeşil) yada polarize gözlükler kullanılıyor. Bu özel filtreli gözlükler ile manzaralardan biri, bir gözümüz oburu ise öteki gözümüz tarafından algılanmakta ve beynimizin iki imajı, derinliği olan tek bir imaj olarak yorumlamasına yardım etmektedir. Beynimiz çift manzarayı birleştirerek üç boyutlu manzara ortaya çıkarıyor.

3- D Televizyon yahut sinema seyrederken dikkat edilmesi gerekenler;

Üç boyutlu imgeyi sağlayabilmek için gözümüzün ve beynimizin ekstra efor sarf etmesi gerekiyor. Bu durumda uzun mühlet 3 d tv seyredildiğinde göz yorgunlukları, bulanık görmeler ve bağ ağrılarına neden olabilir.

Gözlerinde her hangi bir hastalık olanlar, göz kuruluğu olanlar ve okurken ve tv seyrederken ahenk sorunu yaşayanlarda bu şikayetler daha da besbelli olabilir.

Daha evvelce göz ameliyatı geçirmiş olanlar daha dikkatli olmalıdır. Göz kuruluğu ve göz yorgunluğu daha çok görülebilir.
Gözünde şaşılık olanlar, tembellik olanlar ve yüksek numaralı gözlük kullananlar üç boyutlu imgeyi yakalayamayabilir. Bu türlü soruna sahip olanların kendilerini denetim ederek 3-D li TV almalarında fayda vardır. Zira üç boyutlu görme lakin iki gözümüzün de sağlam olması ve imajları âlâ algılaması durumunda ortaya çıkar.

Bilhassa yaz aylarında süratle yayılan göz enfeksiyonları tıpkı gözlüğün farklı beşerler tarafından kullanılması durumunda diğerlerine bulaşabilir. Sinema salonlarında bu durum dikkate alınmalı ve tek kullanımlık gözlükler tercih edilmelidir.
Teklifler

Uzun mühlet sinema seyretmekten kaçının, her yarım saatte bir orta vererek gözlerinizi dinlendirin.

Kontakt lens kullanıyorsanız ve her hangi bir göz rahatsızlığınız varsa ortalarda yapay göz yaşı kullanın.

Bâtın yada aşikar göz kaymanız varsa 3-D TV kullanmayın.

Bilhassa sinemalarda gözlüklerle geçebilecek göz enfeksiyonlarına dikkat.

Op.Dr.Faruk Eroğlu