Türkiye’de Sağlık Harcamaları Rekor Kırdı
2024’te Sağlık Harcamaları 2,3 Trilyon TL’yi Aştı
Hane halkı cepten sağlık harcamasında yüzde 100 artış yaşandı.
TÜİK verileri sağlık alanında tarihi artışı ortaya koydu
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı 2024 yılı sağlık harcamaları istatistikleri, hem kamu tarafında hem de özel sektörde dikkat çekici bir artış yaşandığını gösterdi. Buna göre toplam sağlık harcaması 2023’e kıyasla yüzde 89,6 artarak 2 trilyon 359 milyar 151 milyon liraya yükseldi. Sağlık sektöründeki bu hızlı büyüme, yüksek enflasyon, döviz kuru hareketleri, hizmet maliyetleri ve artan nüfus talebi gibi faktörler tarafından tetiklendi.
- Genel devlet sağlık harcaması yüzde 86,1 artarak 1,79 trilyon liraya ulaştı.
- Özel sektör harcamaları yüzde 101,8 artış göstererek 564,9 milyar liraya çıktı.
- Sağlık harcamaları içinde devletin payı yüzde 76,1 olurken özel sektörün payı yüzde 23,9 olarak kaydedildi.
Bu dağılımda en büyük payı Sosyal Güvenlik Kurumu (%39,5) ve merkezi devlet (%36) aldı. Hane halklarının sağlık harcamalarındaki payının yüzde 18,8 seviyesine çıkması ise maliyetlerin önemli bölümünün vatandaşın cebinden karşılandığını ortaya koyuyor.
Hane halkı yükü artıyor: Tedavi, ilaç ve tıbbi malzemeler için yapılan cepten harcamalar 2024’te yüzde 100,2 artarak 442 milyar lirayı aştı. Uzmanlara göre bu artış, hem özel sağlık hizmetlerinin maliyetindeki yükselişten hem de tamamlayıcı sigorta kullanımının beklenen seviyede yaygınlaşmamasından kaynaklanıyor.
Sağlık yatırımları ve hizmet sunucularındaki değişim
2024 yılında cari sağlık harcaması yüzde 92,7 artarak 2 trilyon 186 milyar liraya ulaştı. Sağlık sektörüne yapılan yatırımlar ise yüzde 57,6 artışla 172 milyar 349 milyon lira seviyesine çıktı. Bu rakam, son yıllarda hastane inşaatları, şehir hastanelerinin altyapı yatırımları ve özel sağlık kuruluşlarının büyümesiyle ilişkilendiriliyor.
- Harcama dağılımında hastaneler yüzde 54,6 ile ilk sırayı aldı.
- Perakende satış ve tıbbi malzeme sunan kuruluşlar yüzde 19,6 ile ikinci sırada yer aldı.
- Ayakta bakım hizmeti veren sağlık birimleri toplam harcamaların yüzde 11’ini oluşturdu.
Bu tablo, Türkiye’de sağlık hizmeti ihtiyacının büyük bölümünün hâlâ hastaneler üzerinden karşılandığını, önleyici ve birinci basamak sağlık hizmetlerinin toplam içindeki payının ise görece düşük kaldığını gösteriyor.
Kişi başı sağlık harcaması sert yükseldi
Kişi başına düşen sağlık harcaması 2023'te 14 bin 582 lira iken, 2024’te yüzde 89,2 artışla 27 bin 587 liraya çıktı. Dolar bazında ise kişi başı harcama 621 dolardan 840 dolara yükseldi. Ekonomistler bu artışın, sağlık hizmetleri fiyatlarındaki yükseliş kadar hastane başvurularındaki artışla da bağlantılı olduğuna dikkat çekiyor.
- Sağlık harcamasının GSYH içindeki payı yüzde 4,6’dan yüzde 5,3’e çıktı.
- Cari sağlık harcamasının GSYH oranı ise yüzde 4,9 olarak gerçekleşti.
- Uzmanlar, 2025 ve sonrası için maliyetlerin artmaya devam edeceğini öngörüyor.
Türkiye sağlık sistemine etkileri
2024 verileri, Türkiye’de sağlık maliyetlerinin yukarı yönlü seyrinin sürdüğünü ortaya koyarken, sektör temsilcileri özellikle hane halkının artan yüküne dikkat çekiyor. Uzmanlar, tamamlayıcı ve özel sağlık sigortalarının yaygınlaşması, aile hekimliği sisteminin güçlendirilmesi ve ilaç tedarik zincirinin istikrara kavuşturulması halinde maliyetlerin daha dengeli hale gelebileceğini belirtiyor.
Önümüzdeki dönemde sağlık yatırımlarının çeşitlenmesi ve dijital sağlık teknolojilerinin daha fazla kullanılmasıyla, hem maliyet hem de hizmet kalitesinin daha sürdürülebilir bir çerçeveye oturtulması bekleniyor.
