Gözlük Camları

28 Şubat 2019 Perşembe

Beyaz Cam

Gün ışığında bulunan ULTRAVIOLE(UV) ışınlarının göze çeşitli zararlar verdiği bilinmektedir. Diğer gözlük camları önemli ölçüde koruma sağladığı halde normal beyaz gözlük camları UV ışınlarını geçirmektedir. Bu nedenle normal UV geçiren beyaz gözlük camları yerine UV ışınlarını kesici beyaz gözlük camları üretilmeye başlanmıştır.

Beyaz Camın Özellikleri

Normal Kalınlıkta
Ağır
Kolay çizilmez
Kırılgan
Transperensi (şeffaflığı) iyi
Yansıması fazla
Kolay buğulanır
Kolay toz tutmaz
Temizlemesi kolay
Birçok kimyasal maddeden etkilenmez
Sıcaktan etkilenmez
Montaj riziko fazladır
Güneşin zararlı ışınlarını -UV geçirir
Zamanla transperensi değişmez
Çap ölçüsü zamanla değişmez
Ancak fabrika koşullarında renklendirilir
Genellikle kahverengi tonlarında renklendirilebilir
Kırma indeksi yüksek 1.512
Fiyatı ucuz – kolay elde edilebilir.

Fotokromik Cam

Colormatik (Rodenstock firmasının tescilli ismidir) olarak bilinen fotokromik camlar ultraviole, enfraruj ve görünen ışıktan gözleri sınırlı korudukları, ışıksız ortamda renkleri çok ideal ölçülerde ve çabuk açılmadığı için, güneş gözlüğü veya renksiz gözlük gibi etkili görüş sağlayamazlar. Hatta, akşam karanlığında sahip oldukları renk yüzdesinde (%15-20) görüşü azaltırlar.

Fotokromik camların alaca karanlıkta ve karanlıkta kullanılması, hem göz için hem görüş için zararlıdır. (Örneğin, bu koyulukta bir cam ortam görülmediği için trafikte ciddi kazalara neden olabilecektir.) Kısaca az ışıklı ortamlarda iş yapanlar, akşam ve gece araç kullanmak zorunda olanlar kesinlikle renksiz ve yansımasız beyaz cam kullanmak zorundadır.

Fotokromik Camın Özellikleri

Normal Kalınlıkta
Mineral beyaz camdan daha ağır
Kolay çizilmez
Kırılgan
Transperensi (şeffaflığı) yok
Yansıması fazla
Kolay buğulanır
Kolay toz tutmaz
Temizlemesi kolay
Birçok kimyasal maddeden etkilenmez
Sıcaktan etkilenmez
Montaj riziko fazladır
Güneşin zararlı ışınlarını -UV geçirmez
Zamanla transperensi değişmez
Çap ölçüsü zamanla değişmez
Fabrika koşullarında civa kullanılarak renklendirilir
Genellikle kahverengi ve füme tonlarındadır
Kırma indeksi yüksek 1.512
Fiyatı biraz yüksektir – kolay elde edilebilir.

Organik Cam

Gün içinde bulunan UV ışınlarını kesici özelliğe sahip, mineral camlara oranla daha kalın fakat kullanılan plastik materyallerden dolayı daha hafif, kırılma riski taşımayan ve kolay renklerdirilen 1.503 kırılma indeksli bir camdır.

Organik Camın Özellikleri

Daha kalın
Hafif (yarı yarıya)
Kolay çizilir
Kırılmaya dayanıklı
Transperensi (şeffaflığı az)
Yansıma az
Kolay buğulanmaz
Kolay toz kapar (elektrostatik nedenle)
Özel silme bezi ile temizlenir.
Bazı kimyasal maddelerden etkilenir
Sıcaktan etkilenir
Montaj riski azdır
UV geçirmez
Zamanla transperensi azalır
Çap ölçüsü zamanla küçülür
Kolay renklendirilir
Her renk yapılabilir
Kırma indeksi düşük 1.503
Daha pahalı – polimerasyon ürünüdür.

Polikarbonat Cam

Polikarbonat camlar normal organik camlara göre darbelere karşı 7.6 kat daha dayanıklıdırlar.

Boş zaman aktivitelerinde, çalışırken ve spor yaparken en iyi korumayı sağlar.

Çocukların kullanımı için en uygun camlardır. Darbelere karşı çok dayanıklıdırlar. Aşınmaya dirençli kaplama yapıldığında çok uzun süre kullanılabilir. %99 UV koruma sağlar ve çok hafiftirler. Çok yüksek göz numarasına sahip olanlarda high index özelliğinden dolayı kullanım kolaylığı sağlar. Özel ayna kaplama yapılabildiği gibi hafif renklendirilebilirler de. Varilux comfort teknolojisi ile de uyumludur.

Orjinal Renkli Cam

Hammaddesinden renkli camlardır. Kahverenginde üretilmektedir. Renginin sabit olmasından dolayı pek tercih edilmez.

Orjinal Renkli Camın Özellikleri

Normal kalınlıkta
Ağır
Kolay çizilmez
Kırılgan
Transperensi (şeffaflığı) az
Yansıması fazla
Kolay buğulanır
Kolay toz tutmaz
Temizlemesi kolay
Birçok kimyasal maddeden etkilenmez
Sıcaktan etkilenmez
Montaj riziko fazladır
Güneşin zararlı ışınlarını -UV geçirmez
Zamanla transperensi değişmez
Çap ölçüsü zamanla değişmez
Ancak fabrika koşullarında renklendirilir
Genellikle kahverengi tonlarında renklendirilebilir
Kırma indeksi yüksek 1.512
Fiyatı ucuz – kolay elde edilebilir.

Renklendirilmiş Cam

Binlerce renk çeşidi olabilir. Deneme yöntemiyle kullanıcı kendine özel renk çıkarabilir. Renklenme sadece güneş gözlüklerinde olmaz, genel olarak bütün camlara uygulanabilir.

Bina içerisindeyken hafif renklenme florasan ışınlarının parlaklık etkisini azaltır.

Güneş gözlüklerinde koyu renklendirme UV koruma ile birlikte kullanılır.

Organik gözlük camlar, sıcak renklendirme tekniği ile hafif renk verilebilir. Solüsyonun içerisinde ne kadar tutulursa o kadar koyu renklendirme elde edilir.

Mineral gözlük camları iki türlü renklenir:

Üretimden direkt renkli cam olarak çıkarmak.

Özel bir vakum kabında renklendirme yapılarak.

Polorize Cam

Genellikle ince film şeklinde iki cam tabakası arasına veya renkli plastik cama yapıştırmak ve sıkıştırmak suretiyle elde edilen güneş camlarıdır. Diyoptrili olanları imalat güçlüğünden dolayı çok pahalıdır. Binicilik, bisiklet sürme, balık tutma gibi bütün güneş cam kullanımı gerektiren sporlarla kullanılabilir. %100 UV- koruma sağlarlar.

İnceltilmiş Mineral Cam

Geleneksel CROWN camların kırma indeksi n=1.512 dir. Bu camlar bugün bile çok tercih edilen ve kullanılan camlardır. Optik sanayinin en kolay ve en ucuz temin edebildiği bu hammadde, aslında küçük diyoptriler için idealdir.

Ancak miyop, hipermetrop, astigmat veya bunların kombinasyonları 2 diyoptriyi geçtiğinde, camın kenarlarındaki veya ortasındaki kalınlık estetik olarak sorun çıkarttığı gibi, ağırlık da gözlüğün konforunu azaltır. Bu durumda high indeks denilen ve kırma indeksi 1.6 veya 1.7 hatta 8 diyoptriyi geçen görme kusurlarında n=1.9’u bulan özel high index gözlük camları kullanılır. Camın kırma indeksi yükseldikçe, kenar ve orta kalınlıklar, ağırlık azalır. Uygun ve fazla büyük olmayan çerçeveler tercih edilerek kalınlık ve ağırlıktan daha fazla korunabilir. Uygun cam ve çerçeve ile 8 diyoptri miyop camın kenar kalınlığı 2 diyoptri bir crown camın kenar kalınlığına indirgenebilir. Böyle bir gözlük gün boyu rahatlık sağladığı gibi, kullanan kişiye de yüksek diyoptrili gözlüklerin dezavantajlarından ve kalın camlı gözlük kompleksinden kurtarır.

Hipermetrop camlarda orta kalınlık, hem camın kırma indeksine hem de çapa bağımlıdır. Çap küçüldükçe cam incelir. Orta kalınlığı minimuma indirgenmiş yüksek kırma indeksli bir hipermetrop cam, aynı diyoptrideki bir crown cama göre daha estetik görünüşlü, daha hafif ve gözü büyütme etkisi daha azdır.

Astigmatik camlar, ya miyop karekterli ya da hipermetrop karekterlidir. Bu camlar çerçeveye monte edilirken, reçetede bildirilen aks derecelerine göre çerçeveye yerleştirilirler. Sıfır dereceden 180 dereceye kadar belirtilen astigmat aksların 180 derece ve civarında olanlarına horizantal, 90 derece ve civarında olanlara vertikal, bu iki derece arasında kalanlara da oblik astigmat denir.

Miyopluk astigmat gözlük camlarında, yani konkav astigmat camlarda 180 derece civarında aksların montajı daha kolaydır. Bunların çerçevedeki duruşu daha esnektir. Çünkü, her iki türde de kalınlığı oluşturan kısımlar camın üst ve alt bölgelerinde yer almış , montaj anında da genellikle bu duruma uygun seçilen dikdörtgen veya elipsoid bir çerçevede bu kalınlıklar kesilerek giderilmiştir.

Mineral camların high indeks türleri olduğu gibi, organik camların da high indeks türleri vardır. Mineral camlarındakine ulaşmasa bile, n=1.6 indeksli organik camlar 6 diyoptriye kadar tavsiye edilebilir. Organik cam imal eden firmalar curve azaltarak (flat) ve camı ASFERİK işleyerek de inceleği sağlamaktadırlar. Kullanılan hammadde, camın işlenişindeki farklılık, organik camın imalatında karşılaşılan zorluklar ve rizikolar, bu camların fiyatını crown camlara göre arttırmaktadır ama bunun yanında sunduğu konfor ve avantajlar yine de tercih edilmelerine sebep olmaktadır.

İnceltilmiş Organik Cam

Yüksek diyoptrillerde %10 civarı daha kalın
Hafif (yarı yarıya)
Kolay çizilmez (mineral kadar sert değil)
Kırılmaya dayanıklı
Transperensi iyi
Yansıma minimum
Kolay buğulanmaz
Kolay toz kapar (elektrostatik nedenle)
Özel silme bezi ile temizlenir
Bazı kimyasal maddelerden etkilenir
Sıcaktan (60° nin üstünde) etkilenir
Montaj riski azdır
UV geçirmez
Zamanla transperensi değişir
Ancak özel siparişle renklenir
Her renk yapılabilir
Kırma indeksi yüksek
İnceltilmiş mineral cama ve numara farklarına göre %20-25
Daha pahalı
Sonradan imal edilen camı rengi, reflektionu, kalınlığı ilk camdan farklı olabilir.

Çok Odaklı (Multifocal) Cam

Genellikle 40 yaşından sonra gözün yakın mesafeye uyum zorluğu başlar ve yaşla orantılı olarak uyum problemi de artar.

Presbiyopi olarak adlandırılan bu fizyolojik olgu, hem uzak kırma kusuru olanlarda, hem de emetrop denilen ve hiçbir kırma kusuru olmayanlarda meydana gelebilir. Presbiyopi geliştikçe, single vision denilen tek odaklı yakın gözlüklerin kullanımı zorlaşır. Hele uzak görüşü uzak gözlüğü ile, yakın görüşü yakın gözlüğüyle sağlamaya çalışan kişilerin, günlük yaşamları ve aktiviteleri gözlük takıp çıkarmakla kısıtlanır; dikkat dağılır, gözlükle meşgul olmaktan dolayı sakarlık artar.

Hipermetrop gözlerde 40 yaşlarında +0.75 veya +1.00 civarındaki hipermetrop diyoptri, özellikle uzun süreli okumaları kolaylaştırır. Çıplak gözle bir saati geçen okumalarda gözlerde yanma hissi, sulanma, uyku belirir. Gözü aşırı uyum yapmaya zorlamak, göz hastalıklarına da zemin hazırlar.

Okuma anında göze direkt gelmeyen endirekt ve yeterli bir aydınlatma kullanılmalı ve okunacak zemini bu ışığa dik getirmeye özen göstermelidir. Göz ile okunan cisim arasında, yazının büyüklüğüne göre mesafe olmalıdır. Bu mesafe 30 ile 50 cm arasında olmalıdır. İdeal okuma mesafesi kabul edilen 35-40 cm, bazen gazete gibi geniş açılım gösteren şeylerde gözden uzaklık uç noktalarda 50 cm’yi bulur.

10 a. Bifocal Cam

Bilinen en eski multifocal camdır. İki bölümlü bir cam şeklidir. Yuvarlak (round), boydan boya (executive), düz (straight), kurveli (curve) sepmentli olan türleri vardır. Daha yüksek kırma indeksli camın uzak diyoptriyi ihtiva eden ana gövdeye gömülmesi esasına göre imal edilir. Alt kirpik hizasına takılan yarım gözlük, uzak görüşe fazla engel olmazken ilerleyen yaşlarda +2.00 diyoptriyi geçen bir yakın gözlüğü, ancak okuma alanı ile sınırlı kalır. Bu diyoptriyle uzağa bakmak ve net görmek mümkün olmadığı gibi mide bulantısı yapacak kadarda kişiyi rahatsız eder. Bu güçlükleri ortadan kaldırmak varifocal cam kullanmakla mümkündür.

10 b. Varifocal Cam

Zeiss firması tarafından Varifocal olarak adlandırılan bu cam türü Rodenstock da PROGRESİVE, Essilor da VARILUKS, Nikon da PRESSIO olarak İşbir de SELECTIVE ve APTIVE olarak adlandırılmıştır.

Presbiyopi için geliştirilen en yeni ve popüler multifocal türü varifocallardir. Varifocal camların bu kadar ilgi görmesinin nedeni, bir yakın gözlüğüne veya bir bifocal gözlüğe kıyasla taşıdığı üstünlüklerdir. Kullanıcısına 30-40 cm den başlayarak her mesafede kısıtlı da olsa görüş sağlayabilmektir. Üstelik, görüş bifocallerde olduğu gibi kesintiye uğramaz. İmalatında kullanılan yüksek teknoloji nedeniyle, varifocal camların fiyatı ekonomik değildir.

Camın bünyesindeki progressive değişimler, kullanıcıyı görmek istediği yere en ideal bakış ve baş pozisyonunda bakmaya zorlamaktadır. Burun ucu daima görülmek istenen yeri işaret etmelidir ki her mesafe, her yükseklik görülebilsin. Yan bakışlar, eğri bakışlar görüşü azaltır veya imkansızlaştırır.

Camın tasarım felsefesinde de bu gerçek vardır. Progresyen, tamamen ideal bakış açılarına göre verilmiştir. Örneğin, insan göz hizasında bir yere bakarken baş düz durumda çene düz ve burnun ucu bakılan yönü gösterir. Bu pozisyondaki bir insana okumak için bir cisim verildiğinde, gözlerin aşağı bakası, okuma eylemini gerçekleştirmek için yeterlidir. Ayrıca, başı aşağı eğmek gerekmemektedir. Baş aynı durumda iken masa üstündeki bir cismi görebilmek için göz orta mesafe kabul edilen 70-100 cm uzaktaki bir mesafeye bakar ve yine görüş elde edebilir.

Kısaca, varifocal camlarda her mesafeyi görebilmek mümkündür; ancak gözün o mesafeyi görebilecek uygun pozisyonu alması gerekir. Varifocallerde alışmayı gerektiren en önemli unsur budur. Varifocal camların mineral, organik fotokromik ve high index türleri olabileceği gibi progresyonları (geçişleri), okuma alanları farklı türleri de vardır. Örneğin, kapalı mekan kullanımı için günlük aktivite için geliştirilmiş türler. Bunların bazılarında uzak görüş ve bazılarında da yakın görüş önemsenmiştir.

Varifocal camlar için yerli yerinde duran, kaymayan kemik çerçeveler tavsiye edilebilir. Fakat genellikle metal çerçeveler, burun padlerinin ayarlanabilir olması nedeniyle tercih sebebidir.

Prizmatik Cam – Frensal Prizması

Frensal Prizması

Fresnel Prizması yumuşak bir yapıya sahip olup küçük prizmalar serisi şeklinde imal edilir. Bu özelliği ile de klasik prizmalara göre etkisini daha çabuk gösterir. Fresnel son derece hafif ve estetik olup 4, 6, 8, 10, 12, 15, 20, 25 ve 30 prizma diyoptrilerinde imal edilir.

12 a. Antrefle Kaplama

Camlar üzerinde ışık yansıması (reflection) oluşur. Bu bir doğa kanunudur. Bunun nedeni, ışığın havada ve camda farklı hıza sahip olmasıdır. Gözlük kullanmıyorsa, yansımalar gözlerin maruz kalmayacağı bir rahatsızlıktır. Oysa gözlük camının iç ve dış yüzeyinde meydana gelen yansımalar gözlük kullanan kişiyi rahatsız eden gölgeler ve yan görüntüler oluşmasına yol açar. Işığın yansımasını ve gözü kamaştırmasını önlemek için yapılan bir kaplama türüdür. Antrefle kaplama çevreden gelen (neon ışıkları, sokak lambası ışıkları…) ışınların hoş olmayan yansımalarını elimine eder. Kaplamanın fiziksel özellikleri öyle hesaplanmıştır ki geri yansıyan ışık parçacıkları birbirlerinin etkilerini azaltır, hatta ortadan kaldırarak camdan daha fazla ışık geçmesini sağlarlar. Kaplamanın kalitesi arttıkça bu etki artar. Kaplamanın türüne göre cam üzerinde etkisi azalmış beyaz ışığın mavi, viyole, gold, yeşil refleleri vardır. Cam hafif eğilerek bu refleler görülür hale gelir.

12 b. Sert Kaplama

Organik gözlük camların üzerine yapılan aşınmaya dayanıklı kaplamadır. Organik gözlük camları mineral camlara göre daha yumuşak oldukları için daha kolay aşınırlar. Mineral cam aşınmaya göre daha dayanıklıdır, ama daha da ağırdır ve kolay kırılır.

kaynak: https://www.optisyen.tv/gozluk-camlari/