Türk Oftalmoloji Derneği (TOD) Şaşılık Birimi Başkanı Prof. Dr. Nazan Bengüdeniz’e göre, uzun ekranlar süreleri, son yıllarda çok yaygın olarak dijital göz yorgunluğuna ve miyopinin hızlı artışına neden oluyor. Ancak “çocukları ekrandan tümüyle uzak tutmak mümkün olmadığı gibi gerekli de değil, çünkü çocukların dijital becerilere de ihtiyacı var” tespitini yapan Bengüdeniz, yoğun ekran kullanımının etkilerini ve nelere dikkat edilmesi gerektiğini paylaştı.

Ekran gözü bozar mı?

Çok yakından ve çok küçük bir ekrana uzun süre odaklanarak bakmak, yatkın olan çocuklarda miyopiyi, astigmatı ve hatta kaymaları tetikleyebiliyor. Akıllı telefonların çocuklar tarafından da uzun süreli kullanılmasından beri, çocuklarda farklı göz kaymaları görebilmekteyiz. Son yıllarda miyopinin yaşı çok aşağılara inmiş durumda. Bu nedenle çocukları akıllı telefonlardan kesinlikle uzak tutmak gerek.

Televizyon en masum seçenek

45 cm’den daha fazla yaklaşılmaması koşulu ile tablet ve bilgisayar, telefonlara göre nispeten daha az yorucu. Ama koşullar elveriyorsa uzaktan televizyon ekranının kullanılması en masum seçenek.

Televizyonun, yaklaşılmaması koşulu ile görme bozukluğu yaptığını gösteren çalışma yok. Bu konuda genellikle sebep sonuç bağlantısı yanlış yorumlanıyor. Çocuklar televizyona yaklaştıkları için gözleri bozulmuyor, çoğunlukla miyopi ya da astigmatizma nedeniyle gözleri uzağı iyi görmediği için televizyona yaklaşıyor.

Hipermetrop çocuklar

Uzağı ve yakını iyi gören çocuklarda aile, çocuğun gözlerinin sağlıklı olduğunu düşünebiliyor. Oysaki bu çocukların göz muayenelerinde bazen ancak damlalı muayene yapıldığında ortaya çıkarılabilen gizli hipermetropiler söz konusu olabiliyor.

Hipermetrop çocuklar, uzağı ve yakını iyi görebiliyorlar ancak özellikle yakını net görebilmek için göz kaslarını kullanarak uyum yapmak zorunda kalıyor ve bu da onların görme bozukluğu olmayan çocuklara göre daha erken yorulmasına, baş ağrısına, çalışma ve okuma isteksizliğine, konsantrasyon sorunlarına yol açabiliyor. Bu nedenle çocukların göz muayenesinden geçirilerek, gerekli durumlarda gözlük verilerek ekran karşısındaki konforlarını arttırmak gerekiyor.

Göz kırpmadaki azalma göz kuruluğuna neden oluyor

Bilgisayar ekranı kullanılıyorsa göz seviyesinin üzerinde olmamasına dikkat edilmeli, çünkü bu durumda yukarı bakış pozisyonunda kapak aralığının genişlemesi nedeni ile göz kuruluğu daha fazla görülüyor.

Bilgisayar ekranı göz hizasında olmalı

Ekran karşısında uzun sürelerin geçirilmesinin kaçılmaz olduğu günümüzde bu yakınmalar görüldüğünde, suni gözyaşı kullanımı ile destek olmak gözleri kısmen rahatlatacaktır.

Göz sağlığı için 20-20-20 kuralı

Ekran karşısında 20 dakikalık bir çalışmanın ardından verilen aralarda gözler, yakına odaklanılmayan bir uğraş ile dinlendirilmelidir. Örneğin çocuk ders aralarında ekran başından kalkıp cep telefonuna geçmemeli ya da bilgisayar oyununa yönlenmemelidir.

Online derslerin dışındaki ekran kullanımlarında dünyada genel kabul gören süre 20-20-20 kuralıdır. Yani her 20 dakikada bir 20 saniye boyunca 20 feet yani 6 metre ya da daha uzağa bakılmalıdır.

Aydınlatma ve gün ışığı çok önemli

Ders aralarında çocuklar ekran dışı aktivitelere yönlendirilmeli. Son çalışmalar günde 1.5-2 saat günışığı görmenin miyopinin ilerlemesini yavaşlattığını gösteriyor. Bu nedenle ders saatlerinin dışında çocuklar açık hava aktivitelerine yönlendirilmeli.